Jongeren ontwikkelen zich aan de binnenkant en aan de buitenkant. Er is de lichamelijke ontwikkeling, de cognitieve ontwikkeling groei van het denkvermogen, en de sociaal-emotionele ontwikkeling (inzicht in jezelf en anderen, omgaan met emoties).
Wat het extra ingewikkeld maakt is dat die drie ontwikkelingen niet parallel lopen, niet tegelijkertijd plaats vinden. Fysiek kan een jongere al een volwassen uitstraling hebben, maar op sociaal-emotioneel gebied nog flink gaat groeien. We zien dan kinderlijk gedrag in een 'geslachtsrijp'lijf.
Andersom komt ook voor. Op je 16-e er nog steeds uitzoien als een brugpieper terwijl je de beste van je 6 vwo klas bent.
Deze ongelijkmatige ontwikkelingen (sociaal-emotioneel, cognitief en lichamelijk) vormen de essentie van het puberbrein en verklaren het typische, onlogische, soms riskante puber gedrag.
Huub Nelis en Yvonne van Stark onderscheiden drie fases in de sociaal emotionele ontwikkeling:
FASE 1 10-14 jaar
Jongeren maken zich los van hun ouders en gaan nieuwe emotionele banden aan met leeftijdgenoten. Ze handelen impulsief en willen niet opvallen. Ze zijn emotioneel gevoelig. Ergens bij horen (groepsdruk) is belangrijk.
Ze maken impulsieve keuzes, behoeftes moeten snel bevredigd.
Ze willen volwaardig behandeld worden. 'Ik ben toch geen kind?'
FASE 2 14-16 jaar
Pubers ontwikkelen een eigen 'ik' en durven daarbij ook af te wijken van anderen. Ze experimenteren met van alles en nemen daarbij ook veel risico's.
Er zijn veel stemmingswisselingen.
Ze leren om te gaan met de gevolgen van (ook slechte) keuzes die ze gemaakt hebben. De inschatting van gevolgen gaat nog moeizaam (gezien de risico'die ze nemen).
FASE 3 16 - 22 jaar
Jongeren worden zelfbewuster en ontwikkelen steeds meer een eigen identiteit.. Zij stellen zich verantwoordelijke op. Zij kunnen vooruit denken, zijn in staat tot zelfreflectie. Zij leren steeds beter plannen en ordenen.
Af en toe is een een onverhoedse terugval terug in de onvolwassenheid.
Wat betekent dit voor legeven?
Welk gedrag zien we terug in de klas?
Meer volgt ……….
Vrij samengevat uit: Puberbrein Binnenstebuiten (Huub Nelis, Yvonne van Sark, uitgeverij kosmos, 2009)
.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten